I.
Uspjeh ruskoga romana na Zapadu u ovo dvadesetak godina može se nazvati pravim triumfom. Dok u Rusiji ima ljudi, koji rusku obrazovanost i književnost prekoravaju, da su služkinje Evrope, u samoj Evropi čuju se drugačiji sudovi. Tek što se je Zapad upoznao s prvim važnijim djelom ruske beletristike, odmah je pocurila ciela kiša prievodâ iz ruske književnosti, koji obuhvaćaju sva znamenita imena novijega doba ruskoga počevši od Gogolja. Usred množine simpatičnih odziva francuzke, njemačke i englezke kritike čujemo složno uvjeravanje, da ova književnost podaje evropskomu čitatelju nešto novo, nešto izvorno, nezavisno, neriedko silno, te da u toj struji realizma, koja je obladala evropskom književnošću, ruski pisci zapremaju ne samo podpuno samostalno mjesto, nego da im u mnogim slučajevima valja upravo dati prvenstvo.
Evropa je najprije upoznala Turgenjeva; njegove pripoviesti već su odavna prevedene u evropske književnosti, no dugo su ostale jedini primjer ruske književnosti. Ljudi su držali, da su to osamljeni prosjevi silna talenta, poslije kojih ne vriedi zaviriti u književnost ogradjenu takovim zidom, kakav je za Zapad — ruski jezik. Evropa je istina poznavala i ne-
