Minerva/Upute u upotrebu Leksikona Minerva

Leksikon Minerva
Upute u upotrebu Leksikona Minerva

UPUTE U UPOTREBU LEKSIKONA MINERVA

Pojmovi su poredani strogo alfabetskim redom; kod traženja valja paziti na alfabetski slijed slova unutar cijelog krupno štampanog pojma; na pr. iza pojma Ribe poletuše slijedi Ribera, a tek onda Ribe tresavice. Kad se u alfabetskom nizu krupno štampanih pojmova vraća prva riječ, krati se početnim slovom i točkom: na pr. Ribe..., R. abisalne (= Ribe abisalne), R. bjelice (= Ribe bjelice) itd. Kada se sam pojam spominje kod tumačenja, označen je početnim slovom i točkom (na pr. magnet; m.). I u tekstu pisani su na taj način pojmovi, koji se u kratkom razmaku vraćaju. Mnogo upotrebljavane riječi i tuđice, naročito pridjevi, kraćeni su ispuštanjem nastavaka -ski, -/i/čki, -ni itd., na pr. demokrat. mjesto demokratski, realist. mjesto realistički itd., što se proteže redovito na imena i nazive naroda, zemalja itd. (Franc. = Francuska, Francuz, franc. = francuski). U mnogo upotrebljavanim složenicama kratio se svaki od sastavnih dijelova, na pr. sjev. zap. mjesto sjeverozapadan, sred. vjek. Mjesto srednjovjekovan, mn. broj mjesto mnogobrojan itd. Radi kratkoće ispuštene su i kopule „je”, „su”, gdje je to bilo moguće bez opasnosti za razumljivost cijele rečenice. Kratica sv. (sveti) pisana je uz ime sveca velikim slovom, kada označuje geografski pojam, crkvu ili samostan (na pr. Sv. Naum). Velikim početnim slovom pisani su: Stari, Srednji, Novi vijek, Stari i Novi svijet, ratovi itd., Istok i Zapad kao oznake kulturnih sfera, uopće pojmovi, ustaljeni u nekom posebnom smislu (na pr. Moderna) Zemlja, Mjesec. Sunce itd. kao nazivi planeta, zvijezda, lat. i grč. imena u zoologiji i botanici.

NAJČEŠĆE KRATICE:

A

Afr. - Afrika

agr/on./ - agronomski

akad. - akademija

Amer. - Amerika

anorg. - anorganski

antič./-ik./ - antički /-kni/

asir. - asirski

astron. - astronomski

austr. - austrijski

auton. - autonoman

Az. - Azija

B

babil. - babilonski

b/an./ - banovina

Bgd - Beograd

biol. - biologija, biološki

bl. - blaženi

bot. - botanički

brit. - britski

bug/ar./ - bugarski

C

centr/al./ - centralni

Č

čl. - član

čsl. - češkoslovački

ČSR - Čehoslovačka

čuv. - čuven

D

dan. - danski

dep/art./ - departement

dom. - domaći

dr. - drugi; društvo

dram. - dramski

drž. - država

E

el. - element

ekon. - ekonomski

ev. - eventualno

Evr. - Evropa

F

fabr. - fabrika/cija/

fiz. - fizički, fizikalan

fiziol. - fiziološki

flam. - flamanski

forest. - forestički (šumski)

G

G. - Gora, Gorje

geol. - geološki

geom. - geometrijski

gimn. - gimnazija

gl/av./ - glavni

got. - gotski

gr. - grad

H

hem. - hemija, hemijski

hist. - historija, historijski

I

ind. - indijski

indijan. - indijanski

instr. - instrument

izm. - između

J

J. - Jezero

jap. - japanski

jevr. - jevrejski

jez. - jezik

Jsl. - Jugoslavija

jur. - jurist, juridički

K

kam. - kamen, kameni

kaz. zak. - kazneni zakon/ik/ kis. - kiselina

klas. - klasičan

kult. - kultura/n/

L

lir. - lirski

lit. - literatura, literaran

M

M. - More

Mađ. - Mađarska

marit. - maritiman

mat. - matematički

meli. - mehanički

mil. - milijun

milit. - militaris (vojnički)

mir. - mirovni

mj. - mjesto

mn. - mnogo

muz. - muzika, muzički

N

nac. - nacionalan

načel. - načelstvo

nar. - narodni

nast. - nastao, nastaje

navig. - navigacija

O

O. - Ocean; Otok

o. - oko

odn. - odnosno

o. g. z. - opći građ. zakon

opt. - optički

P

pers. - persijski

pl/an./ - planina

poč. - početak, početkom

pom. - pomoću

posl. - poslije

pred. - prednji

pretsj. - pretsjednik

prip. - pripovijest

pr. Kr. - prije Krista

prot. - protestant

pseud. - pseudonim

puč. - pučki

R

raz. - razno

razl. - razlika, različit

rij. - rijeka

roman. - romanski

romant. - romantičan, romantički

S

savr. - savremen

semit. - semitski

sl. - sličan, slika

slav. - slavenski

slavon. - slavonski

sloven. - slovenski

soc. - socijalan

sp/ec/. tež. - specifična težina

Sred. vij. - Srednji vijek

SSSR - Sovjetska Rusija

st. - star, stanovnik, stupac

sv. - svezak, sveti

T

tab. - tabela

tal. - talijanski; talište

tehn. - tehnika, tehnički

temp. - temperatura

tež. - težina

trop. - tropski

tur. - turski, turcizam

tvorn. - tvornica, tvornički

U

ug/ar/. - ugarski

USA - Udružene države Sjev. Amerike

V

važ. - važan

veter. - veterina

viol. - violina, violinski

vis. - visina, visok

vl. - vladao

vr/ij./ - vrijeme

Z

zapr. - zapravo

Zgb - Zagreb

znam. - znamenit

Ž

željez. - željezan

željezn. - željeznički

* - rođen
† - umro
↑ - vidi, isporedi
° - stupanj C.
′ - minuta
″ - sekunda
% - po sto
‰ - pro mille
μ - mikron