Izjava o novom konstitucionalnom uređenju Bosne i Hercegovine
Ovo je jedna od inačica Cutillerovog mirovnog plana.
Izjava o novom konstitucionalnom uređenju Bosne i Hercegovine
uredi IZJAVA O NOVOM KONSTITUCIONALNOM UREĐENJU
BOSNE I HERCEGOVINE
A - NEZAVISNOST
1. BOSNA I HERCEGOVINA bi bila država, sacinjena od određenog broja konstitucionalnih jedinica baziranih na nacionalnom principu, uzimajuci u obzir ekonomske, geografske i druge kriterije.
2. Bosna i Hercegovina bi ostala u postojećim granicama, i niti vlada BiH, niti vlade konstitucionalnih jedinica neće podržati zahtjeve susjednih država za pripojenjem dijela teritorija BiH.
3. Suverenost pripada gradjanima muslimanske, srpske i hrvatske nacionalnosti i drugih nacija, koje je realizuju putem njihovog građanskog učestvovanja u konstitucionalnim jedinicama i centralnim organima Republike.
OSNOVNI PRINCIPI
1. Bosna i Hercegovina i njene konstitucionalne jedinice bi vladale po slijedećim principima koji se primjenjuju u demokratskim državama Zapadne Evrope i kako je odlučeno u nacrtu Konvencije o Konferenciji:
a. Poštivanje ljudskih prava i najviših standarda, kako je navedeno u nacrtu Konvencije, poštivanje privatnog vlasništva, tržišne ekonomije i slobodne inicijative.
b. Opšte i jednako pravo glasanja, slobodnih izbora i tajnog glasanja.
c. Sloboda političkih organizacija i radničkih sindikata.
d. Svjetovni državni sistem sa punim religijskim slobodama i odvajanjem crkve i države, razdvajanjem vlasti medju ogranke vlade, zakona i demokratskog sistema kontrole i zaštite konstitucionalnosti i legitimiteta.
e. Internacionalna kontrola i jurisdikcija u cilju zaštite ljudskih prava i sloboda.
C. SKUPŠTINA I VLADA BOSNE I HERCEGOVINE
1. Skupština BiH bi bila sastavljena od Vijeća građana, koji bi bili direktno birani, i Vijeća konstitutivnih jedinica u kojem bi svaka konstitutivna jedinica imala jednak broj predstavnika.
2. Skupština, koja bi djelovala putem Vijeća građana i Vijeća konstitutivnih jedinica, i Vlada bi imale kompetenciju da donose zakone, razmatraju i regulišu prijedloge koji dolaze iz konstitivnih jedinica, i da upravljaju slijedećim poljima: Centralnom Bankom i monetarnom politikom, inostranim poslovima, generalnom ekonomskom politikom, ekonomskim odnosima, uključujući i transport, energetske zalihe, vodovod i snabdijevanje vodom i druge predmete o kojima treba odlučiti, a koji se tiču više od jedne konstitivne jedinice.
Odluke koje se tiču zastave i amblema, visokog obrazovanja, religije, makro-ekonomske politike, važnih ili generalnih stvari koje se tiču ekonomske politike, odluka koje se tiču odnosa Bosne i Hercegovine i njoj susjednih država, i drugo o čemu se treba odlučiti, bi se donosile u Vijeću konstitutivnih jedinica većinom od četiri petine cjelokupnog broja predstavnika u njemu.
Opaska: O oružanim snagama i policiji će se kasnije raspravljati.
3. Sastav državne uprave i sudstva BiH treba biti proporcionalan nacionalnom sastavu BiH.
4. Bit će ustanovljen specijalan Sud, koji će u periodu ne manjem od 5 godina, rješavati pitanja između vlasti BiH i vlasti konstitucionalnih jedinica. Njega će sačinjavati nepristrasni članovi koji su izvan BiH i njenih susjednih država. Sud će imati po jednog člana iz svake konstitucionalne jedinice i isti broj članova, plus još jedan, izvana. Odluke će se donositi većinom glasova.
D. KONSTITUTIVNE JEDINICE
1. U okviru granica BiH će biti ustanovljene konstitucionalne jedinice kako je definisano u tački E.
2. Skupštine i Vlade konstitucionalnih jedinica bi imale vlast podređenu zakonima Bosne i Hercegovine, i to u saglasnosti sa onim poljima koja su gore navedena. Mogu da donose zakone i upravljaju stvarima koje se tiču njihovih konstitucionalnih jedinica, to jest da upravljaju službama konstitucionalne jedinice, eksproprijacijom dobara za javnu upotrebu, registrom posjeda, zaštitom od požara, trgovinskom komorom, nadzorom nad kooperativnim trgovinskim organizacijama, bankama i kreditnim institucijama, socijalnom brigom, zdravstvenim osiguranjem, čuvanjem istorijskog, umjetničkog i kulturnog naslijeđa, kulturnim institucijama, kao što su biblioteke, muzeji i instituti, korištenjem zemljišta, stanovanjem, prodavnicama, putevima, službama za hitne intervencije, rudarstvom, lovom i ribolovom, prirodnim bogatstvima, vodovodom, transportom unutar konstitucionalne jedinice, turizmom, afrikulturom, šumama, socijalnom pomoći, školstvom, obrazovanjem, policijom, trgovinom i drugim aspektima ekonomske politike, sigurnosti, higijene, sporta i rekreacije i drugih stvari o kojima treba odlučiti.
Svaka konstitucionalna jedinica bi organizirala vlastite institucije. Konstitucionalne jedinice mogu ustanoviti i održavati veze sa drugim republikama i organizacijama ako to nije na stetu nezavisnosti i integriteta Bosne i Hercegovine kao federalne države.
3. Sve institucije (državna administracija, sudstvo, itd.) koje ustanovljava konstitucionalna jedinica moraju proporcionalno odslikavati nacionalni sastav te konstitucionalne jedinice.
4. Članovi nacija koje su u manjini u konstitucionalnoj jedinici bi imali zaštitu sličnu onoj u članu 2(3) ovog nacrta Konvencije.
E. DEFINICIJA KONSTITUCIONALNIH JEDINICA
Bit će ustanovljena radna grupa koja će odrediti teritorije konstitucionalnih jedinica prema nacionalnim principima i ekonomskim, geografskim i drugim kriterijima.
F. PRELAZNA FAZA
Bit će što prije pripremljen i podnešen na uvid Skupštini Konstitucionalni zakon koji će modificirati Ustav, u cilju omogućavanja sprovođenja ovih principa.
Brisel, 9 mart 1992..