Deklaracija o suverenosti i autonomiji srpskog naroda
| Deklaracija o suverenosti i autonomiji srpskog naroda autor: Srpsko nacionalno vijeće |
|
Donesena 25. lipnja 1990. na Saboru u Srbu. |
Polazeći od univerzalnog principa o pravu naroda na samoopredjeljenje uključujući i pravo na odcjepljenje, te polazeći od postojećih normi u Ustavu SFRJ i Ustavu SRH da je SR Hrvatska država i srpskog naroda u Hrvatskoj, a radi zaštite svoje nacionalne suverenosti i slobode, srpski narod koji živi na istorijskim teritorijama objedinjenim današnjim granicama SR Hrvatske, donosi i objavljuje na Srpskom saboru održanom u Srbu dana 25. jula 1990. godine,
DEKLARACIJU o suverenosti i autonomiji srpskog naroda
1. U granicama SR Hrvatske koja je država i srpskog naroda koji živi u SR Hrvatskoj, srpski narod je na osnovu svojih geografskih, istorijskih, društvenih i kulturnih osobenosti suveren narod sa svim pravima koja sadržava suverenost naroda. Srpski narod u SR Hrvatskoj ima puno pravo da se u zajedništvu s hrvatskim narodom ili samostalno pri uspostavljanju novih odnosa u Jugoslaviji opredjeljuje za federativno ili konfederativno državno uređenje. Ne može se bez učešća srpskog naroda u Hrvatskoj birati oblik jugoslavenskog zajedništva, a to naročito vrijedi za situacije legitimnog odcjepljenja. Odcjepljuju se narodi, a ne države.[1] Srpski narod daje sebi pravo da se na istorijskim teritorijima koje objedinjuju sadašnje granice Hrvatske opredjeljuje s kim će živjeti, u kom će rećimu živjeti i kako će se povezivati s drugim narodima u Jugoslaviji. Nitko drugi nema istorijsko pravo da određuje sudbinu srpskog naroda koji tu živi vjekovima i prije stvaranja države Hrvatske.
2. Na osnovu svoje suverenosti, srpski narod u Hrvatskoj ima pravo na autonomiju. Sadržaj te autonomije zavisit će od federativnog ili konfederativnog uređenja Jugoslavije. U uslovima federativnog državnog uređenja srpski narod ima pravo na nesmetanu i bez oraničenja upotrebu u službene i pravne svrhe srpskog književnog jezika, pisma ćirilice, škola i srpskih školskih programa, kulturnih i političkih institucija, preduzeća, štampe i srpske radiotelevizije. Organizacija ovakve autonomije može se provesti samo putem pune opštinske samouprave, posebno u opštinama gdje je srpski narod većinsko stanovništvo i povzeivanjem tih opština u zejednice. U uslovima konfederativnog državnog uređenja Jugoslavije, srpski narod u Hrvatskoj ima pravo na političku terirorijalnu autonomiju.
3. Kao politički predstavnik srpskog naroda u Hrvatskoj konstitui9še se Srpski sabor koji zasjeda u Srbu. Kao izvršni organ Srpskog sabora konstituiše se Srpsko nacionalno vijeće.
4. Srpsko nacionalno vijeće ima pravo da organizuje plebiscitarno izjašnjavanje srpskog naroda po svim pitanjima bitnijim za njegov položaj u Hrvatskoj i Jugoslaviji, kao i drugim pitanjima koja se tiču ostvarivanja srpskog suvereniteta i autonomnosti.
5. Srpsko nacionalno vijeće predstavlja smostalan organ koji između dva zasjedanja Srpskog sabora sprovodi odluke Srpskog sabora i ove Deklaracije te priprema pitanja o kojima će se izjašnjavati Srpski sabor i plebiscitarno srpski narod.
6. Srpski sabor na zasjedanju u Srbu 25. jula 1990. godine proglašava ništavnim za srpski narod u Hrvatskoj sve ustavne i zakonske promjene koje negiraju njegov suverenitet kao naroda i umanjuju njegovo autonomno pravo.
7. Srpski narod u Hrvatskoj ne traži ništa više od onih prava koja drugi savremeni narodi Evrope odavno imaju i uživaju.
Bilješke
uredi- ↑ Naprotiv, prema Ustavu iz 1974. odcjepljuju se republike